Onderzoekende School?! Atheneum Tervuren

Data-gebruik en reflectie in het onderwijs

Waarover gaat het?

Iedereen die rond onderwijs werkt heeft het waarschijnlijk wel al eens meegemaakt: discussies tussen leerkrachten omdat ze het niet eens zijn over de prestaties of attitudes van een leerling, of over welke dingen er aan de bron liggen van deze problemen. Dit soort discussies ontstaat doordat men beroep doet op het eigen buikgevoel, waardoor enige kans op een objectieve discussie verloren gaat. Tegenstrijdige meningen en assumpties onder leerkrachten vallen volgens ons te verhelpen door meer data te gebruiken om te reflecteren over het eigen handelen, maar ook over het functioneren van de school. Daarom werken wij, het Onderzoekende School?!-team van het K.A. Tervuren, aan een eerste onderzoeksproject om het gebruik van data op school te stimuleren.

Een eerste stap in dit proces was het in kaart brengen van alle verschillende soorten data die op het K.A. Tervuren aanwezig waren. Dit deden we op basis van beschikbare literatuur en in samenwerking met de leerkrachten in het team. Er blijkt veel meer data op een school aanwezig te zijn dan je op het eerste zicht zou denken, waardoor het voor een leerkracht zeer uitdagend is om een overzicht te behouden. Ook zijn de gegevens niet altijd even toegankelijk. Aan de hand van een enquête bij leerkrachten brachten we de toegankelijkheid en het gebruik van de verschillende types data in kaart. Vervolgens ontwikkelden we modellen voor reflectie die kunnen helpen om stapsgewijs data te analyseren en te vertalen in de praktijk.

Wie werkte mee?

Linus Donvil

Het werk van een leerkracht is de laatste jaren sterk veranderd. Het idee van de onderzoekende leerkracht is meer en meer opgekomen omdat wetenschappelijke modellen en data enorm kunnen helpen bij het analyseren en verbeteren van het eigen handelen. De overvloed van data aanwezig op een school is een enorme kans, maar tegelijk ook een enorme uitdaging. De hoeveelheid data en de vorm waaronder ze beschikbaar is kunnen afschrikkend werken. Daarom hoop ik dat we met dit onderzoek de eerste stappen konden zetten richting het overzichtelijk maken van data voor leerkrachten en het gebruik ervan.

Julian Van Remoortel

Een leerkracht zou het ultieme voorbeeld moeten vormen van levenslang leren. Door introspectie, zelfreflectie, en interactie met zowel de leerlingen als collega’s als ondersteunend personeel moet de leerkracht permanent zijn didactisch handelen en het functioneren van de school als geheel verbeteren. In een context waar leerkrachten steeds meer en gemakkelijker toegang hebben tot diverse soorten van data leek het mij als leerkracht-in-wording interessant om deze kans zo optimaal mogelijk te leren gebruiken, en om de inzichten die hierdoor verworven kunnen worden te integreren in de praktijk.